Czy ja lub ktoś z moich bliskich może chorować na zaburzenia lękowe?
Kiedy zbliżamy się do nerwicy?
Proszę przyjrzeć się poniższym wyznacznikom oraz objawom zaburzeń nerwicowych, które
spróbowałam tu zebrać. Abyśmy mogli rozpoznać nerwicę wszystkie lub znaczna większość wymienionych objawów musi występować i trwać, co najmniej miesiąc. Jeżeli rozpoznajecie je u siebie lub swoich bliskich niewątpliwie jest to sygnał, aby skonsultować się ze specjalistą.
Lęk – podstawowy objaw
- 1. Podstawowym objawem nerwicy jest lęk. Od lęku, który pojawia się u ludzi zdrowych, lęk neurotyczny różni się czasem trwania i nasileniem.
W zaburzeniach nerwicowych lęk dzieli się na:
– ciągły, który towarzyszy choremu przez cały czas i jest stanem napięcia trwającym co najmniej miesiąc
– napadowy, ale o bardzo silnym nasileniu, który trwa od kilku minut do kilku dni i połączony jest z zaburzeniami oddychania czy przyspieszonym biciem serca
– zlokalizowany, który jest skoncentrowany na konkretnej sytuacji czy przedmiocie (np. fobie) lub myśli (np. natręctwa)
Zaburzenia wegetatywne
- 2. Kolejne objawy nazywa się zaburzeniami wegetatywnymi.
Są to:
– zaburzenia snu (trudności z zasypianiem, budzenie się z uczuciem lęku )
– zaburzenia łaknienia (znaczne zmniejszenie apetytu lub znaczne zwiększenie)
– zaburzenia życia seksualnego (nadmiar lub niedomiar).
Do tych objawów często dochodzi ból głowy lub mięśni.
Ja i tylko ja – egocentryzm
- Ważnym objawem jest zamykanie się chorego w świecie jego i tylko jego własnych problemów. Większość wypowiedzi chorego dotyczy jego cierpienia i nieszczęścia, jest to ciągłe narzekanie na swój los i eksponowanie swoich problemów. „Nikt mnie nie rozumnie”, „jestem najbiedniejszy”, „jestem taka nieszczęśliwa” „nikt się mną nie interesuje”, „nikt mnie nie kocha” to typowe wypowiedzi.
Warto zwrócić uwagę na eksponowanie takich zaimków, jak: moje, mój, ja…
Czemu nie mogę tego zatrzymać?
- Tym, co łączy wszystkie te objawy jest mechanizm „błędnego koła”, czyli wzajemne napędzanie się wszystkich objawów. Im bardziej się lękam, tym bardziej nasilają się objawy wegetatywne, natrętne myśli, czynności przymusowe, a im one są większe, tym bardziej się lękam.
Jakie są specyficzne objawy niektórych rodzajów zaburzeń nerwicowych?
Fobia– intensywny lęk w określonych sytuacjach i w kontakcie z określonym przedmiotem. Chory dąży do unikania tych bodźców. Chory nie potrafi świadomie kontrolować swojego lęku. Zaburzenie to może zakłócić życie chorego i nie ustępuje pod wpływem wyjaśnień i logicznych argumentów. Lęk może dotyczyć np. zwierząt, wysokości, a także kontaktów społecznych, sytuacji publicznych czy otwartej przestrzeni.
Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne, które charakteryzują się występowaniem objawów w postaci natrętnych myśli, impulsów, wyobrażeń czy czynności. Objawy te są odczuwane jako nieprzyjemne, przymusowe, narzucone. Próby przeciwstawienia się zwiększają u chorego lęk. Wśród najczęstszych treści natręctw można wymienić: myśli związane ze stanem zdrowia, zakażenia się, zabrudzenia, z zagadnieniami seksualnymi czy religijnymi lub natręctwa dotyczące porządku i czystości. Chory nie potrafi powstrzymać natrętnej myśli o tym, że np. jadąc w autobusie zarazi się lub zabrudzi, co w konsekwencji uniemożliwia mu poruszanie się środkami komunikacji.
Nerwica histeryczna nazywana też zaburzeniami pod postacią somatyczną. Charakterystyczne są tu zaburzenia świadomości oraz zaburzenia w układzie czuciowo – ruchowym. Zaburzenia czuciowo – ruchowe pojawiają się najczęściej w odpowiedzi na trudne sytuacje życiowe np. nagła ślepota u żołnierza w czasie działań wojennych. Inne zaburzenia czuciowo – ruchowe to np. nagłe niedowłady lub przykurcze. Do zaburzeń świadomości możemy zaliczyć np. amnezję. Fizjologiczne przyczyny występowania zaburzeń są tu wykluczone.
Pamiętajmy, że objawy sprawiają choremu cierpienie, są uznawane ze niepożądane, obce, przeszkadzające w codziennym życiu! Chory zdaje sobie sprawę, że coś jest nie w porządku, a jednocześnie nie potrafi nad tym zapanować.
Skąd takie zaburzenie?
Podłoże nerwicy jest wieloczynnikowe, co oznacza, że pojedynczy czynnik nie decyduje o powstaniu nerwicy. Abyśmy zachorowali na to zaburzenie potrzebne jest współdziałanie kilku czynników, które muszą „spotkać się w jednym czasie i przestrzeni”. Do czynników tych zalicza się:
– czynniki biologiczne takie, jak np. mikrouszkodzenia struktur mózgowych
– czynniki genetyczne, które mogą kształtować cechy lękowe i obsesyjne
– czynniki społeczne, czyli te uwarunkowane w grupie pozarodzinnej
– czynniki psychologiczne składające się z czynników rodzinnych – trudne, ciężki sytuacje, nierozwiązane konflikty, urazy psychiczne oraz z czynników osobowościowych – bierność, zależność od innych, uległość, sztywność, podwyższony poziom niepokoju, niski poziom odporności na frustrację, poczucie niższej wartości.