Jak rozpoznać schizofrenię?

Czy ja lub ktoś z moich bliskich choruje lub może zachorować na schizofrenie i jak to rozpoznać?

 

Co powinno Cię zaniepokoić?

Ostrą i zaawansowaną fazę choroby poprzedza faza zwiastunowa, która może zwrócić uwagę otoczenia i zaniepokoić. Faza ta charakteryzuje się wystąpieniem takich objawów, jak:

– utrata zainteresowania pracą i aktywnością społeczną

– utrata zainteresowania własnym wyglądem i higieną osobistą

– lęk i przygnębienie

– zaabsorbowanie sobą.

Faza ta może poprzedzać wystąpienie innych objawów o tygodnie, a nawet miesiące. Objawy mogą zaniepokoić, ale nie są jeszcze podstawą to tego, aby stwierdzić, że ktoś z naszych bliskich jest chory na schizofrenię. Są to przecież objawy, które występują np. w depresji. Niewątpliwie jednak powinniśmy bliżej przyglądać się takiej osobie. Jeżeli po okresie występowania wyżej wymienionych objawów pojawią się inne, jest to na pewno sygnał, że choroba atakuje. Do innych objawów, na które powinno się zwrócić uwagę, należą:

– postępująca utrata związków uczuciowych z otoczeniem

– utrata kontaktu ze światem zewnętrznym

– zagłębienie się w swoje przeżycia wewnętrzne

– obojętność, chłód

– rozkojarzenie myślowe

– brak adekwatnych reakcji

– zaburzenie treści myślenia

– trudności w logicznym konstruowaniu zdania

– tworzenie własnych określeń

– i pogłębiające się objawy z fazy zwiastunowej.

Ważną informacją jest to, że aby rozpoznać schizofrenię, należy wykluczyć inne zaburzenia takie, jak np. depresje lub przyjmowanie środków psychoaktywnych, czy wszelkiego rodzaju leków. Stąd niewątpliwie powinno skonsultować się z psychiatrą lub psychologiem.

 

Co się dzieje, kiedy choroba atakuje bardzo mocno?

Do pozostałych objawów, których występowanie jest zależne od postaci schizofrenii, zaliczyć możemy:

– zaburzenia spostrzegania, czyli omamy i złudzenia

– zaburzenia myślenia, czyli urojenia (najczęściej dotyczą one własnej tożsamości- chory myśli, iż jest kimś innym niż w rzeczywistości- lub nadludzkiej mocy czy zdolności)

– zaburzenia pamięci

– zaburzenia mowy, pisma

– apatię lub nagłe pobudzenie

– przypisywanie otoczeniu własnych przeżyć

– objawy cielesne, tj. siność rąk i stóp, zaburzenia łaknienia, płytkość oddychania.

Objawy te są szczególnie niepokojące i trudno ich nie zauważyć. Są także bardzo przykre dla otocznia, głównie z uwagi na to, iż chory na każdą próbę wdarcia się w jego świat (pomoc) reaguje oporem lub nawet agresją. Z zasady nie ma on świadomości choroby, a jeśli ma to, jest ona bardzo powierzchowna i dotycząca najczęściej objawów cielesnych.

W zależności od postaci schizofrenii różne jest nasilenie poszczególnych objawów, jak również wspólne występowanie ich.

 

Jak narodził się ten smok?

Przyczyny powstania schizofrenii są bardzo różnorodne, choć prowadzone w ostatnich latach badania, dostarczają coraz więcej dowodów na biologiczne podłoże schizofrenii. Wśród czynników, które przyczynić mogą się do powstania choroby wymienia się: predyspozycję genową (mówi się nawet o „genie podatności na schizofrenię”) oraz uszkodzenie mózgu we wczesnym okresie życia. Ogólnie przyczyny powstania schizofrenii można ująć w trzy grupy:

– związaną z działaniem czynników wewnętrznych, wrodzoną, czyli endogenną, gdzie główną rolę odgrywa udział czynników genetycznych

– związaną z działaniem czynników zewnętrznych, czyli egzogenną, gdzie wymienia się takie czynniki, jak: zakażenia wirusowe, nieprawidłowości związane z układem odpornościowym, wadliwą przemianę lub dystrybucję substancji przekaźnikowych w strukturach mózgu

– związaną z występowaniem czynników psychospołecznych takich, jak: wrodzone cechy osobowości predysponujące do wystąpienia choroby, połączone z istnieniem niekorzystnego wpływu środowiska.

 

Jak pokonać potwora?

Leczenie musi rozpocząć się od wizyty u psychiatry, który odpowiednio zdiagnozuje chorobę oraz zastosuje leczenie farmakologiczne, które jest niezbędne, ale niewystarczające. Obok przyjmowania leków ważnym elementem leczenia, jest również psychoterapia. Leczenie często odbywa się na oddziałach psychiatrycznych, gdzie chory trafia niekoniecznie z własnej woli. Tam obok zastosowania leków przeciwpsychotycznych chory uczestniczy w zajęciach grupowych, terapii zajęciowej lub/ i indywidualnej czy rodzinnej. Istotnym elementem leczenia jest także psychoedukacja, w której uczestniczą bliscy chorego. Podczas takich spotkań chory i jego bliscy poznają chorobę, a także uczą się jak sobie z nią radzić.